Цалин урамшууллын систем нь ажилтнуудыг тодорхой гүйцэтгэлийн түвшинд хүргэхийн тулд ашигладаг чухал удирдлагын хэрэгсэл юм. Зохистой хэрэгжүүлсэн тохиолдолд энэ нь ажилтнуудын бүтээмжийг дээшлүүлж, тэдний ажлын хөдөлмөрийг үнэлэн урамшуулах боломжийг олгодог.
Гэвч цалин урамшууллын системийг зөв хэрэгжүүлэхэд олон сорилт, бэрхшээл тулгардаг. Тухайлбал, урамшууллыг зохих ёсоор тодорхойлж, ажилтнуудын хүлээлтэд нийцүүлэн хэрэгжүүлэх, урамшууллын хэмжээг зохистой тогтоох, урамшууллыг ажилтны үр дүнтэй уялдуулах зэрэг асуудлууд гардаг.
Цалин урамшууллын системийн зорилго
Цалин урамшууллын системийн гол зорилго нь ажилтнуудын бүтээмжийг дээшлүүлэх, тэдний хөдөлмөрийг үнэлэн урамшуулах, мөн ажлын гүйцэтгэлийг сайжруулах явдал юм. Энэ нь дараах үр дүнг авчирдаг:
- Гүйцэтгэлийг дээшлүүлэх: Ажилтнуудад үр дүнд суурилсан урамшууллыг олгосноор тэдний ажлын гүйцэтгэл, бүтээмжийг дээшлүүлэх боломжтой болдог.
- Ажилтны хөдөлмөрийн хөлсийг зохистой тогтоох: Урамшууллын системийг оновчтой хэрэгжүүлснээр ажилтнуудын хөлс, урамшууллын хэмжээг тэдний гүйцэтгэлтэй уялдуулан тогтоох боломжтой болдог.
- Ажилтнуудыг татах: Урамшууллын боломжийг санал болгосноор ажилтнуудыг ур чадвартай ажилтныг татах, тогтоон барих боломж сайжирдаг. Тэд өөрсдийн хөдөлмөрийг үнэлж урамшуулдаг гэдгийг мэдэрдэг.
- Байгууллагын соёлыг бүрдүүлэх: Урамшууллыг зохистой хэрэгжүүлснээр ажилтнуудын дунд хамтын ажиллагаа, эрүүл өрсөлдөөн, үр дүнд чиглэсэн байдал бий болдог. Ийм байдал нь байгууллагын соёлыг бүрдүүлэхэд тусалдаг.
Цалин урамшууллын системийн төрлүүд
Цалин урамшууллын системийг хэрэгжүүлэхдээ дараах төрлүүдийг ашиглаж болно:
- Үндсэн цалин: Ажилтнуудад тогтмол олгодог үндсэн цалин. Энэ нь ажилтны ажлын байрны шаардлага, ур чадвар, туршлага зэргээс хамаарч тогтоогддог.
- Гүйцэтгэлд суурилсан урамшуулал: Ажилтны ажлын гүйцэтгэл, бүтээмжид суурилан олгодог нэмэлт урамшуулал. Энэ нь ажилтны хүсэл зоригийг дэмжиж, үр дүнд чиглэсэн байдлыг бүрдүүлдэг.
- Нэмэлт урамшууллууд: Ажилтанд тодорхой нөхцөлд олгодог нэмэлт урамшууллууд. Жишээлбэл, амжилттай төслийг хэрэгжүүлсэн, шилдэг ажилтан болсон зэрэг.
- Өөр нэмэлт урамшууллууд: Ажилтанд олгодог бусад төрлийн урамшууллууд. Жишээлбэл, амралт, сургалт, ажлын нөхцөл сайжруулах зэрэг.
Цалин урамшууллын системийг оновчтой хэрэгжүүлэхийн тулд дараах арга замуудыг ашиглаж болно:
Урамшууллын зорилго, зарчмыг тодорхойлох
Урамшууллын системийн зорилго, зарчмыг тодорхой тогтоох нь чухал. Ингэснээр урамшууллыг ажилтнуудын гүйцэтгэлтэй зохистой уялдуулж, тэдний хүлээлтэд нийцүүлэн хэрэгжүүлэх боломжтой болдог.
Зорилгын жишээ нь:
- Ажилтнуудын гүйцэтгэлийг дээшлүүлэх
- Тэдний мэдлэг, ур чадварыг хөгжүүлэх
- Байгууллагын бүтээмжийг нэмэгдүүлэх
Зарчмын жишээ нь:
- Ажилтны гүйцэтгэлд суурилсан байх
- Шударга, ил тод байх
- Байгууллагын стратеги, зорилттой нийцэх
Урамшууллын хэмжээг зохистой тогтоох
Урамшууллын хэмжээг тогтоохдоо дараах хүчин зүйлсийг харгалзан үзэх хэрэгтэй:
- Ажилтны ур чадвар, туршлага, гүйцэтгэл
- Байгууллагын санхүүгийн чадавх
- Салбарын дундаж цалин, урамшууллын хэмжээ
- Ажилтны хүлээлт, ажлын өртөг
- Байгууллагын бодлого, үнэт зүйлс
Эдгээр хүчин зүйлсийг харгалзан урамшууллын хэмжээг тогтоосноор ажилтнуудын хүлээлтэд нийцүүлэн, байгууллагын чадавхад тохирсон урамшууллыг олгох боломжтой болдог.
Урамшууллыг ажилтны гүйцэтгэлтэй уялдуулах
Ажилтны гүйцэтгэлийг үнэлэхдээ дараах хүчин зүйлсийг харгалзан үзэх хэрэгтэй:
- Тавьсан зорилт, үзүүлэлтүүдийг хэр амжилттай биелүүлсэн
- Ажлын чанар, үр дүн
- Ажлын хугацаа, хурд
- Бусад ажилтнуудтай хамтарсан байдал
- Инновац, санаачилга гаргасан эсэх
Урамшууллын хэлбэрүүдийг хослуулан ашиглах
Цалин урамшууллын системд дээр дурдсан төрлүүдийг (үндсэн цалин, гүйцэтгэлд суурилсан урамшуулал, нэмэлт урамшуулал) хослуулан ашиглах нь чухал.
Жишээлбэл, үндсэн цалинтай хамт гүйцэтгэлд суурилсан урамшууллыг олгож, шилдэг ажилтанд нэмэлт урамшуулал олгох гэх мэт. Ингэснээр урамшууллын системийг илүү бүрэн, тэнцвэртэй болгож, ажилтнуудын хүлээлтэд илүү нийцүүлэн хэрэгжүүлэх боломжтой болдог
Урамшууллын систем, процессыг тогтмол сайжруулах
Цалин урамшууллын системийг тогтмол сайжруулах нь чухал. Ингэснээр ажилтнуудын хүлээлт, байгууллагын шаардлага, орчны өөрчлөлтөд илүү тохируулан системийг хөгжүүлэх боломжтой болдог.
Сайжруулах арга зам :
- Ажилтнуудын санал, хүлээлтийг тогтмол судалж, харгалзан үзэх
- Урамшууллын хэмжээ, хэлбэрийг өөрчлөх
- Урамшууллын критерийг шинэчлэх
- Урамшууллын тогтолцоог технологид суурилуулах
