Хөгжлийн банкны сонсголд гэрчээр дуудагдах нэрс

Учиртай тоонууд: 4000 гаруй хуулийн этгээдтэй холбогдох 8000 хуудас материал, дамжуулан зээлдэхээр авсан 2000 гаруй зээл, 166 гэрч

***

Өмнөх Засгийн газруудын үед эдийн засгийн өсөлтийг эрчимжүүлэх зорилгоор бонд босгож, Хөгжлийн банкаар дамжуулан аж ахуйн нэгжүүдэд зээл олгосон. Өнөөгийн эрх баригчид Н.Алтанхуяг, Ч.Сайханбилэг нарын Засгийн газрын үед босгосон бондууд Монгол Улсын Хөгжлийн банкаар дамжин эдийн засагт үр дүнгээ өгч чадсан эсэхийг хянан шалгахаар тогтжээ. Иймээс УИХ-ын Хянан шалгах түр хорооны өчигдрийн /2022.12.12/ хуралдаанаар Хөгжлийн банкаар дамжуулан санхүүжүүлсэн 2542 төсөл, хөтөлбөрийн хэрэгжилт, үр дүн, зээл олголт болон түүний эргэн төлөлтийн явц байдлыг шалгахаар шийдвэрлэсэн байна. Мөн үүнээс гадна тухайн хуралдаанд гэрчээр дуудагдах хүмүүсийн нэрсийг батлахад тухайн үеийн эрх баригчид, албан тушаалтнууд, улс төрийн нөлөө бүхий этгээдүүд болон зээлдэгчдийн нэрс багтжээ.

Түр хорооны сонсгол нь гурван үе шаттайгаар явагдана.

–  Нэгдүгээр сонсгол 2023 оны нэгдүгээр сарын 16-20-ны өдрүүдэд явагдана. Эдгээр өдрүүдэд Хөгжлийн банкнаас санхүүжүүлсэн “шууд зээл”-ийн олголт, эргэн төлөлтийн байдал, зээл олгосон албан тушаалтан, зээлдэгчид болон хамаарал бүхий этгээдүүдээс гэрчийн мэдүүлэг авч, зээлийн ашиглалт, зарцуулалтын төлөв байдалд гаргасан хянан шалгагч, шинжээч нарын дүгнэлт, мэдээллийг сонсоно.

–    Хоёрдугаар сонсгол хоёрдугаар сарын 6-10-ны өдрүүдэд явагдаж банкны эх үүсвэрээр улсын төсвөөс эргэн төлөгдөх нөхцөлтэй, хөрөнгө оруулалтын шинж чанартай төсөл, арга хэмжээнд олгосон зээлийн ашиглалт, зарцуулалт, үр дүнгийн талаар мэдээлэл сонсож, банкны үйл ажиллагаанд эрх бүхий байгууллага, хөндлөнгийн хяналт шалгалтын болон олон улсын аудитын компаниудын өгсөн дүгнэлт зөвлөмж, үүрэг даалгаврын хэрэгжилтийн талаар мэдээлэл авч, холбогдох гэрчээс мэдүүлэг авна.

–   Сүүлийн сонсгол гуравдугаар сарын 13-17-ны өдрүүдэд үргэлжилж Хөгжлийн банкны эх үүсвэрээс арилжааны банкуудаар дамжуулан олгосон төсөл, хөтөлбөрийн зээлийн ашиглалт, зарцуулалт, үр дүнтэй танилцаж, шаардлагатай гэрчийн мэдүүлэг авахын зэрэгцээ тус банкны бусдаас татан төвлөрүүлсэн хөрөнгийн удирдлага, зарцуулалт, ашиглалт, үр дүнгийн талаар хянан шалгагчийн мэдээлэл сонсож, нээлттэй сонсголын үр дүнг хэлэлцэн, цаашид авах арга хэмжээний тухай шийдвэрийн төслийг сонсохоор төлөвлөжээ.

Сонсголын үеэр Хянан шалгах түр хороо нь УИХ-ын хяналт, шалгалтын тухай хуулийн дагуу нотлох баримтыг холбогдох байгууллага, хувь хүн, хуулийн этгээдээс шаардан гаргуулахын зэрэгцээ хянан шалгагч, шинжээч томилж дүн шинжилгээ хийх, нийтийн сонсголоор шинжлэн судалж, үнэлэх, гэрчээр дуудаж мэдүүлэг авах, асуулт тавих бүрэн эрхтэй гэдгээрээ онцлог. Түр хорооны даргаар УИХ-ын гишүүн Б.Энхбаяр томилогдсон бөгөөд тэрээр “Ажлын цар хүрээ асар өргөн, одоогоор нэг сая гаран гүйлгээг шалгасан бөгөөд банкны үйл ажиллагааг тэгээс нь эхлээд адаг хүртэл нь ярих боломж гарна. Өчигдөр л гэхэд бүтэн сарын хугацаанд гарсан улс төрд нөлөө бүхий болон хууль хяналтын байгууллагуудын хамаарал бүхий этгээдүүдийн бүх мэдээллийг улсын бүртгэлийн газраас авсан. Нийтдээ 4000 гаруй хуулийн этгээдтэй холбогдох 8000 хуудас материал ирсэн. Энэ бүгдийг Хөгжлийн банкнаас зээл авсан, дамжуулан зээл авсан хуулийн этгээдүүдийг нэг бүрчлэн шалгах ажил эхэлнэ” хэмээн мэдэгдлээ.

Мөн тэрээр “Түр хороо эхний сонсголоороо Хөгжлийн банкнаас шууд олгосон асуудлуудыг, хоёр дахь асуудлаараа хөрөнгө оруулалтын шинжтэй асуудал, аудитын зөвлөмж, урьд нь гарсан зөрчил, дутагдлыг нөхөж ярина. Зарим асуудлууд нь илэрсэн ч ямар үе шатандаа алга болов гэдэг цаг авах юм байх. Гуравдугаарт, урьд нь огт ороогүй нэг асуудал бий. Дамжуулан зээлдэхээр авсан 2000 гаруй зээлийн асуудал бий. Өмнө нь гарч байгаагүй. Үүнийг нэг бүрчлэн шалгах нь зүйтэй гэж үзсэн. “Ажил хийвэл дуустал” гэдэг. Бүгдийг нь мухарлаж, ард түмэнд тайлагнана” гэв.

Нийтдээ 4000 гаруй хуулийн этгээдтэй холбогдох 8000 хуудас материал ирсэн. Энэ бүгдийг Хөгжлийн банкнаас зээл авсан, дамжуулан зээл авсан хуулийн этгээдүүдийг нэг бүрчлэн шалгах ажил эхэлнэ.

Хорооны хуралдааны үеэр Т.Доржханд гишүүн “Түр хорооны хуралд холбогдох албан тушаалтнуудыг бүгдийг нь оролцуулахад анхаарах хэрэгтэй. Хүмүүсийг зүгээр цуглуулаад яриад тардаг биш, ялангуяа хуулийн байгууллагуудын дарга нарыг байлгамаар байна. Орлогч, газрын дарга нарыг биш АТГ-ын дарга, ерөнхий прокурор шаардлагатай бол ТЕГ, ЦЕГ-ын дарга нарыг байлгамаар байна. Иргэд эрх мэдэлтэй хүмүүст хариуцлага тооцохыг л хүлээгээд байна. Тиймээс энэ хэрэгт холбоотой шийдвэр гаргасан бүх албан тушаалтныг байлгах тал дээр анхаарах хэрэгтэй, заавал ирэх ёстой гэсэн үүрэг даалгавар өг” хэмээн хэллээ.

Хуралдааны төгсгөлд нотлох баримтыг шинжлэн судлах, гэрчээр дуудах хүн, албан тушаалтны нэрсийг баталсан тогтоол гаргасан юм. Уг тогтоолд Бодлогын зөвлөлийн бүрэлдэхүүн, улс төрийн нөлөө бүхий хүмүүс, Хөгжлийн банкны удирдлага, албан тушаалтнууд, зээлдэгч зэрэг 166 гэрчийн нэрс багтжээ. Уг сонсголд хэвлэл мэдээллийн байгууллага, сэтгүүлчдийг ажиглах, сурвалжлах эрх бүхий нээлттэйгээр явуулна. Харин гэрчүүдээс асуулт асуух, ярилцах эрх зөвхөн хянан шалгах хорооны гишүүдэд л олгогдох юм.

УЛСЫН ИХ ХУРЛЫН ХЯНАН ШАЛГАХ ТҮР ХОРООНЫ СОНСГОЛД ГЭРЧЭЭР ДУУДАХ ХҮМҮҮСИЙН НЭРС

/2012 онд байгуулагдсан Бодлогын зөвлөлийн бүрэлдэхүүн, тухайн үеийн албан тушаалаар/

УЛСЫН ИХ ХУРЛЫН ХЯНАН ШАЛГАХ ТҮР ХОРООНЫ СОНСГОЛД ГЭРЧЭЭР ДУУДАХ ХҮМҮҮСИЙН НЭРС

/Улс төрд нөлөө бүхий этгээд/

УЛСЫН ИХ ХУРЛЫН ХЯНАН ШАЛГАХ ТҮР ХОРООНЫ СОНСГОЛД ГЭРЧЭЭР ДУУДАХ ХҮМҮҮСИЙН НЭРС

/Хөгжлийн банкны албан тушаалтнууд/

УЛСЫН ИХ ХУРЛЫН ХЯНАН ШАЛГАХ ТҮР ХОРООНЫ СОНСГОЛД ГЭРЧЭЭР   ДУУДАХ ХҮМҮҮСИЙН НЭРС

 /Зээлдэгчдийн төлөөлөл/