Учиртай тоонууд: 4000 гаруй хуулийн этгээдтэй холбогдох 8000 хуудас материал, дамжуулан зээлдэхээр авсан 2000 гаруй зээл, 166 гэрч
***
Өмнөх Засгийн газруудын үед эдийн засгийн өсөлтийг эрчимжүүлэх зорилгоор бонд босгож, Хөгжлийн банкаар дамжуулан аж ахуйн нэгжүүдэд зээл олгосон. Өнөөгийн эрх баригчид Н.Алтанхуяг, Ч.Сайханбилэг нарын Засгийн газрын үед босгосон бондууд Монгол Улсын Хөгжлийн банкаар дамжин эдийн засагт үр дүнгээ өгч чадсан эсэхийг хянан шалгахаар тогтжээ. Иймээс УИХ-ын Хянан шалгах түр хорооны өчигдрийн /2022.12.12/ хуралдаанаар Хөгжлийн банкаар дамжуулан санхүүжүүлсэн 2542 төсөл, хөтөлбөрийн хэрэгжилт, үр дүн, зээл олголт болон түүний эргэн төлөлтийн явц байдлыг шалгахаар шийдвэрлэсэн байна. Мөн үүнээс гадна тухайн хуралдаанд гэрчээр дуудагдах хүмүүсийн нэрсийг батлахад тухайн үеийн эрх баригчид, албан тушаалтнууд, улс төрийн нөлөө бүхий этгээдүүд болон зээлдэгчдийн нэрс багтжээ.
Түр хорооны сонсгол нь гурван үе шаттайгаар явагдана.
– Нэгдүгээр сонсгол 2023 оны нэгдүгээр сарын 16-20-ны өдрүүдэд явагдана. Эдгээр өдрүүдэд Хөгжлийн банкнаас санхүүжүүлсэн “шууд зээл”-ийн олголт, эргэн төлөлтийн байдал, зээл олгосон албан тушаалтан, зээлдэгчид болон хамаарал бүхий этгээдүүдээс гэрчийн мэдүүлэг авч, зээлийн ашиглалт, зарцуулалтын төлөв байдалд гаргасан хянан шалгагч, шинжээч нарын дүгнэлт, мэдээллийг сонсоно.
– Хоёрдугаар сонсгол хоёрдугаар сарын 6-10-ны өдрүүдэд явагдаж банкны эх үүсвэрээр улсын төсвөөс эргэн төлөгдөх нөхцөлтэй, хөрөнгө оруулалтын шинж чанартай төсөл, арга хэмжээнд олгосон зээлийн ашиглалт, зарцуулалт, үр дүнгийн талаар мэдээлэл сонсож, банкны үйл ажиллагаанд эрх бүхий байгууллага, хөндлөнгийн хяналт шалгалтын болон олон улсын аудитын компаниудын өгсөн дүгнэлт зөвлөмж, үүрэг даалгаврын хэрэгжилтийн талаар мэдээлэл авч, холбогдох гэрчээс мэдүүлэг авна.
– Сүүлийн сонсгол гуравдугаар сарын 13-17-ны өдрүүдэд үргэлжилж Хөгжлийн банкны эх үүсвэрээс арилжааны банкуудаар дамжуулан олгосон төсөл, хөтөлбөрийн зээлийн ашиглалт, зарцуулалт, үр дүнтэй танилцаж, шаардлагатай гэрчийн мэдүүлэг авахын зэрэгцээ тус банкны бусдаас татан төвлөрүүлсэн хөрөнгийн удирдлага, зарцуулалт, ашиглалт, үр дүнгийн талаар хянан шалгагчийн мэдээлэл сонсож, нээлттэй сонсголын үр дүнг хэлэлцэн, цаашид авах арга хэмжээний тухай шийдвэрийн төслийг сонсохоор төлөвлөжээ.
Сонсголын үеэр Хянан шалгах түр хороо нь УИХ-ын хяналт, шалгалтын тухай хуулийн дагуу нотлох баримтыг холбогдох байгууллага, хувь хүн, хуулийн этгээдээс шаардан гаргуулахын зэрэгцээ хянан шалгагч, шинжээч томилж дүн шинжилгээ хийх, нийтийн сонсголоор шинжлэн судалж, үнэлэх, гэрчээр дуудаж мэдүүлэг авах, асуулт тавих бүрэн эрхтэй гэдгээрээ онцлог. Түр хорооны даргаар УИХ-ын гишүүн Б.Энхбаяр томилогдсон бөгөөд тэрээр “Ажлын цар хүрээ асар өргөн, одоогоор нэг сая гаран гүйлгээг шалгасан бөгөөд банкны үйл ажиллагааг тэгээс нь эхлээд адаг хүртэл нь ярих боломж гарна. Өчигдөр л гэхэд бүтэн сарын хугацаанд гарсан улс төрд нөлөө бүхий болон хууль хяналтын байгууллагуудын хамаарал бүхий этгээдүүдийн бүх мэдээллийг улсын бүртгэлийн газраас авсан. Нийтдээ 4000 гаруй хуулийн этгээдтэй холбогдох 8000 хуудас материал ирсэн. Энэ бүгдийг Хөгжлийн банкнаас зээл авсан, дамжуулан зээл авсан хуулийн этгээдүүдийг нэг бүрчлэн шалгах ажил эхэлнэ” хэмээн мэдэгдлээ.
Мөн тэрээр “Түр хороо эхний сонсголоороо Хөгжлийн банкнаас шууд олгосон асуудлуудыг, хоёр дахь асуудлаараа хөрөнгө оруулалтын шинжтэй асуудал, аудитын зөвлөмж, урьд нь гарсан зөрчил, дутагдлыг нөхөж ярина. Зарим асуудлууд нь илэрсэн ч ямар үе шатандаа алга болов гэдэг цаг авах юм байх. Гуравдугаарт, урьд нь огт ороогүй нэг асуудал бий. Дамжуулан зээлдэхээр авсан 2000 гаруй зээлийн асуудал бий. Өмнө нь гарч байгаагүй. Үүнийг нэг бүрчлэн шалгах нь зүйтэй гэж үзсэн. “Ажил хийвэл дуустал” гэдэг. Бүгдийг нь мухарлаж, ард түмэнд тайлагнана” гэв.
Нийтдээ 4000 гаруй хуулийн этгээдтэй холбогдох 8000 хуудас материал ирсэн. Энэ бүгдийг Хөгжлийн банкнаас зээл авсан, дамжуулан зээл авсан хуулийн этгээдүүдийг нэг бүрчлэн шалгах ажил эхэлнэ.
Хорооны хуралдааны үеэр Т.Доржханд гишүүн “Түр хорооны хуралд холбогдох албан тушаалтнуудыг бүгдийг нь оролцуулахад анхаарах хэрэгтэй. Хүмүүсийг зүгээр цуглуулаад яриад тардаг биш, ялангуяа хуулийн байгууллагуудын дарга нарыг байлгамаар байна. Орлогч, газрын дарга нарыг биш АТГ-ын дарга, ерөнхий прокурор шаардлагатай бол ТЕГ, ЦЕГ-ын дарга нарыг байлгамаар байна. Иргэд эрх мэдэлтэй хүмүүст хариуцлага тооцохыг л хүлээгээд байна. Тиймээс энэ хэрэгт холбоотой шийдвэр гаргасан бүх албан тушаалтныг байлгах тал дээр анхаарах хэрэгтэй, заавал ирэх ёстой гэсэн үүрэг даалгавар өг” хэмээн хэллээ.
Хуралдааны төгсгөлд нотлох баримтыг шинжлэн судлах, гэрчээр дуудах хүн, албан тушаалтны нэрсийг баталсан тогтоол гаргасан юм. Уг тогтоолд Бодлогын зөвлөлийн бүрэлдэхүүн, улс төрийн нөлөө бүхий хүмүүс, Хөгжлийн банкны удирдлага, албан тушаалтнууд, зээлдэгч зэрэг 166 гэрчийн нэрс багтжээ. Уг сонсголд хэвлэл мэдээллийн байгууллага, сэтгүүлчдийг ажиглах, сурвалжлах эрх бүхий нээлттэйгээр явуулна. Харин гэрчүүдээс асуулт асуух, ярилцах эрх зөвхөн хянан шалгах хорооны гишүүдэд л олгогдох юм.
УЛСЫН ИХ ХУРЛЫН ХЯНАН ШАЛГАХ ТҮР ХОРООНЫ СОНСГОЛД ГЭРЧЭЭР ДУУДАХ ХҮМҮҮСИЙН НЭРС
/2012 онд байгуулагдсан Бодлогын зөвлөлийн бүрэлдэхүүн, тухайн үеийн албан тушаалаар/
УЛСЫН ИХ ХУРЛЫН ХЯНАН ШАЛГАХ ТҮР ХОРООНЫ СОНСГОЛД ГЭРЧЭЭР ДУУДАХ ХҮМҮҮСИЙН НЭРС
/Улс төрд нөлөө бүхий этгээд/
УЛСЫН ИХ ХУРЛЫН ХЯНАН ШАЛГАХ ТҮР ХОРООНЫ СОНСГОЛД ГЭРЧЭЭР ДУУДАХ ХҮМҮҮСИЙН НЭРС
/Хөгжлийн банкны албан тушаалтнууд/
УЛСЫН ИХ ХУРЛЫН ХЯНАН ШАЛГАХ ТҮР ХОРООНЫ СОНСГОЛД ГЭРЧЭЭР ДУУДАХ ХҮМҮҮСИЙН НЭРС
/Зээлдэгчдийн төлөөлөл/
| № | Овог нэр | Албан тушаал | Холбогдох зээл |
| 1 | Ш.Төгсбат | Гүйцэтгэх захирал | Бармон ХХК |
| 2 | О.Баяр | Гүйцэтгэх захирал | Комплант ХХК |
| 3 | Р.Мөнхжаргал | Дэд захирал | КЬЮ ЭС СИ ХХК |
| 4 | Д.Эрдэнэбилэг | Хамаарал бүхий этгээд | КЬЮ ЭС СИ ХХК |
| 5 | С.Бямбасүрэн | Хувьцаа эзэмшигч | МБҮ ТРЕЙД ХХК |
| 6 | Д.Батбаяр | Хувьцаа эзэмшигч | МОДУН ХХК |
| 7 | Д.Лхагвадорж | Хувьцаа эзэмшигч | МОНГЕМА ХХК |
| 8 | Э.Эрдэнэбилэг | Эцсийн өмчлөгч | МОНГОЛ ДРАЙ МИЛК ХХК |
| 9 | Б.Даваасүрэн | Хувьцаа эзэмшигч | МОНГОЛ МАХ ЭКСПО ХХК |
| 10 | Ч.Баттогоо | Хувьцаа эзэмшигч | МОНГОЛ МИКРОН КАШМЕР ХХК |
| 11 | Г.Цолмон | Хувьцаа эзэмшигч | ПИРАМИД-ОРД ХХК |
| 12 | Г.Байгальмаа | Хамаарал бүхий этгээд | ПИРАМИД-ОРД ХХК |
| 13 | Ц.Баттогтох | Хувьцаа эзэмшигч | ПРОМОН ТРЕЙД ХХК |
| 14 | Л.Болдбаатар | Санхүү эрхэлсэн захирал | СОР КАШЕМИР ХХК |
| 15 | Г.Батдорж | Эцсийн өмчлөгч | СЭЛЭНГИЙН ГЕРЕФОРД ХХК |
| 16 | Б.Амармэнд | Гүйцэтгэх захирал | ЦЭЦЭНС МАЙНИНГ ЭНД ЭНЕРЖИ ХХК |
| 17 | М.Баянмөнх | Гүйцэтгэх захирал | ЭЙЧ ЭНД ЭЙЧ РЕМИКОН ХХК |
| 18 | Ө.Болдсайхан | Эцсийн өмчлөгч | ЭНСАДА-ИСТЕРН ХХК |
| 19 | Д.Мөнхбаатар | Эцсийн өмчлөгч | ЭРД ХУЛ ХХК |
| 20 | Мягмардорж | Хувьцаа эзэмшигч | ГАЗ-ИМПОРТ |
| 21 | Т.Пүрэвдорж | Хувьцаа эзэмшигч | МОН ВАТТ |
| 22 | Н.Тавинбэх | ЭХЯ-ны ТНБД | Эрчим хүчний яам |
| 23 | Г.Тэнгэр | ТТЦС ХХК-ийн захирал | Эрчим хүчний яам |
| 24 | н.Баттулга | Эгийн голын УЦС ХХК-ийн захирал | Эгийн голын усан цахилгаан станц ТӨХХК |
| 25 | Я.Батсуурь | Гүйцэтгэх захирал | Эрдэнэс тавантолгой ХК |
| 26 | Б.Энхбат | Санхүү эрхэлсэн дэд захирал | Эрдэнэс тавантолгой ХК |
| 27 | Б.Бямбасайхан | Гүйцэтгэх захирал | Эрдэнэс монгол ХХК |
| 28 | Ц.Түмэнцогт | Гүйцэтгэх захирал асан | Эрдэнэс монгол ХХК |
| 29 | П.Ганхүү | Гүйцэтгэх захирал асан | Эрдэнэс монгол ХХК |
| 30 | Д.Хаянхярваа | Гүйцэтгэх захирал асан | Эрдэнэс монгол ХХК |
| 31 | О.Хулан | Гүйцэтгэх захирал /үүрэг гүйцэтгэгч/ | Эрдэнэс монгол ХХК |
| 32 | А.Гантулга | Ерөнхий захирал асан | ТОСК ТӨҮГ |
| 33 | Л.Батжаргал | Гүйцэтгэх захирал | ТОСК ТӨҮГ |
| 34 | Д.Ганхуяг | Батлан хамгаалах яамны ТНБД | ТОСК хөдөлгөөнт цогцолбор |
| 35 | Ц.Эрдэмжаргал | Захирал | Зэст-Өндөр ХХК |
| 36 | Г.Ононтуул | Захирал | Заг инженеринг ХХК |
| 37 | Л.Чулуунбаатар | Захирал, үүсгэн байгуулагч | Болор шүр ХХК |
| 38 | Ц.Содхүү | Хувьцаа эзэмшигч | Болор шүр ХХК |
| 39 | Ц.Ууганбаяр | Гүйцэтгэх захирал | НЬЮ ЯАРМАГ ХАУСИНГ ПРОЖЕКТ ХХК |
| 40 | Б.Эрдэнэбат | Хувьцаа эзэмшигч | ЭРЭЛ ХХК |
| 41 | М.Билэгт | Хувьцаа эзэмшигч | АЧЛАЛ ТРЕЙД ХХК |
| 42 | Э.Золзаяа | Хувьцаа эзэмшигч | ИЗИНИС ЭЙРВЭЙЗ ХХК |
| 43 | Д.Оюундэлгэр | Гүйцэтгэх захирал | ИЗИНИС ЭЙРВЭЙЗ ХХК |
| 44 | Г.Буяндэлгэр | Хувьцаа эзэмшигч | ТҮГЭЭМЭЛ ТҮМЭН ХИШИГ ХХК |
| 45 | Ш.Билэгтэй | Хувьцаа эзэмшигч | ШАНХ МАЙНИНГ ХХК |
| 46 | Б.Гантүлхүүр | Хувьцаа эзэмшигч | ПИ СИ ВАЙ ХХК |
| 47 | Ц.Отгонбаатар | Хувьцаа эзэмшигч | ПЕТРОЛЕУМ ПРОДАКШИН ХХК |
| 48 | Ц.Насанбат | Хувьцаа эзэмшигч | ДЭД БҮТЭЦ ИНЖЕНЕРИНГ ХХК |
| 49 | Б.Алтангадас | Гүйцэтгэх захирал | МОНПЕЛЛЕТС ХХК |
| 50 | Б.Болормаа | Хувьцаа эзэмшигч | МОНГОЛ ЭМ ИМПЕКС КОНЦЕРН ХХК |
| 51 | Б.Мөнхтөр | Захирал | Бэрэн групп ХХК |
| 52 | М.Цэлмэг | Гүйцэтгэх захирал | Бэрэн групп ХХК |
| 53 | Т.Болдмаа | Нягтлан бодогч | Бэрэн групп ХХК |
| 54 | Н.Сүхболд | ХУД-ийн Улсын бүртгэлийн хэлтсийн бүртгэгч | Бэрэн групп ХХК |
| 55 | Б.Батбаатар | Захирал | Инжир ХХК |
| 56 | Ч.Өлзий | Захирал | Инжир ХХК |
| 57 | Э.Эрдэнэ | Тагнуулын ерөнхий газрын газрын дарга асан | Инжир ХХК |
| 58 | Ш.Бүтэд | Мон дулаан трейд ХХК-ийн захирал | Чингис хаан банк |
| 59 | Г.Ганчимэг | гүйцэтгэх захирал болон хувьцаа эзэмшигч | МАВАНГҮЙ ХХК |
| 60 | Ж.Дашдэмбэрэл | гүйцэтгэх захирал болон хувьцаа эзэмшигч | ТИ ЖИ ВАЙ ХХК |
| 61 | Н.Амгалан | гүйцэтгэх захирал болон хувьцаа эзэмшигч | БИЙД МАЙНИНГ ХХК |
| 62 | В.Ганзориг | гүйцэтгэх захирал болон хувьцаа эзэмшигч | ХАМТЫН ЭХ БУЛАГ ХХК |
| 63 | Ц. Пүрэврэнчин | гүйцэтгэх захирал болон хувьцаа эзэмшигч | СОДМОНГОЛ ХХК |
| 64 | Б.Лхагвадорж | гүйцэтгэх захирал болон хувьцаа эзэмшигч | ПИ АЙ ЭМ ЭМ ХХК |
| 65 | А.Ариунболд | Хамаарал бүхий этгээд | МОНГОЛ ЭМ ИМПЕКС КОНЦЕРН ХХК |
| 66 | Ц.Баатарбилэг | Гүйцэтгэх захирал | НВЦ ХХК |
| 67 | Х.Энхсайхан | Гүйцэтгэх захирал | Монлаа ХХК |
| 68 | Ц.Баярсайхан | Хувьцаа эзэмшигч | Мондулаан трейд ХХК |
| 69 | Б.Чулуунбаатар | Хувьцаа эзэмшигч | Моннис майнинг ХХК |
| 70 | Ханагатын Асылбек | Хувьцаа эзэмшигч | Скайланд энержи ХХК |
| 71 | С.Дуламжав | Хувьцаа эзэмшигч | Сонгоулд ХХК |
| 72 | Б.Баярмаа | Хувьцаа эзэмшигч | Хатант интернэйшнл ХХК |
| 73 | Д.Мандахбаяр | Хувьцаа эзэмшигч | Ганхүдэр орд ХХК |
| 74 | М.Энхтайванбаатар | Хувьцаа эзэмшигч | Империал голд майнинг ХХК |
| 75 | Н.Батмагнай | Хувьцаа эзэмшигч | Империал голд майнинг ХХК |
| 76 | Г.Аюулгүй | Хамаарал бүхий этгээд | Азийн бамбар ХХК |
| 77 | У.Тулгаболд | Хувьцаа эзэмшигч | Нью хаппи ХХК |
| 78 | Н.Өлзийбаяр | Хувьцаа эзэмшигч | БНМС ХХК |
