АШУҮИС-ийн харьяа Анагаах ухааны хүрээлэнгийн Мэдрэл судлалын секторын эрхлэгч, Анагаах ухааны доктор, дэд профессор Б.Чимэглхам зөвлөж байна.
Мигрень бол өвчин
Мигрень бол зөвхөн толгой өвдөлт биш юм. Мигренийн үед ихэвчлэн толгойн нэг талд таллан хүчтэй лугшиж өвдөх ба дотор муухайрах, бөөлжих, гэрэл, дуу чимээнд мэдрэмтгий болох зэрэг шинж тэмдгүүд дагалдан илэрч амьдрал, хөдөлмөрийн чанарт ихээхэн нөлөөлдөг.
Шалтгаан
Мигрень удмын шалтгаанаар нөхцөлдөн, зарим хүчин зүйлийн нөлөөгөөр үүсдэг толгойн анхдагч өвдөлт юм. Мигреньтэй хүмүүсийн 70 гаруй хувьд тэдний цусан төрлийн хүмүүст ижил хэлбэрийн толгой өвдөлттэй байдаг. Зонхилон эхийн талаас, үе алгасалгүй удамшдаг.
Мигрень үүсэхэд удамшлын угтвар шалтгааны зэрэгцээ судасны эрсдэлт хүчин зүйлсийг тодорхойлдог. Тухайлбал: цусны даралт ихсэх, илүүдэл жинтэй болох, цусан дахь холестерин ихсэх, инсулины мэдрэг чанар өөрчлөгдөх гэх мэт.
Мигрений эмгэг жамыг олон онолоор тайлбарлаж байгаа бөгөөд бүрэн тодорхой болоогүй байна. Эдгээр онолын нэг нь серотонины онол юм.
Сэдээгч хүчин зүйлс
Мигренийг сэдээгч хүчин зүйлс нэлээд судлагдсан байдаг.
Стресс: Хэт их стресс
Хоол, хүнс: Хуучин бяслаг, улаан дарс, кофеин зэрэг хоол, ундаа, зарим хоол амтлагч г.м
Нойр: Хэт бага эсвэл хэт их унтах
Хүрээлэн буй орчин: Хурц гэрэл, чанга дуу чимээ, хурц үнэр, цаг агаарын өөрчлөлт
Эмчилгээ
Мигрень өвчнөө хянах: Өдрийн тэмдэглэл хөтөлж, мигрень хэзээ хөдөлдөг, түүнийг сэдээгч хүчин зүйлсийг тэмдэглэ. Энэ нь мигрень хөдлөхөөс зайлсхийхэд тусална.
Мигрень хөдлөлсөн үед:
Чимээгүй, харанхуй өрөө олох: Тайван орчинд амрах нь мигрень өвчний шинж тэмдгийг арилгахад тусална.
Эмийн эмчилгээ: Монгол улсын толгой өвдөлтийн эмчилгээний стандартад /MNS 5288:2003/ мигрень өвчнийг триптаны бүлгийн эмээр эмчилнэ гэсэн заалт байдаг.
Америкийн толгой өвдөлтийн нийгэмлэгийн удирдамжид Мигрень өвчний эмийн эмчилгээнд Мигрэоут 10мг уусдаг шахмал /Ризатриптан/ эмийг хэрэглэхийг зөвлөсөн байдаг.
Мигреоут 10мг (уусдаг шахмал) нэртэй худалдаалагдаж буй энэ эм мигрень өвчнийг эмчлэхэд зориулагдсан. Тархины цусны судсыг нарийсгаж, толгой өвдөх, дотор муухайрах, гэрэл, дуу чимээнд мэдрэмтгий болох, мигрень шинж тэмдгийг өдөөж болох бодисыг багасгах үйлчилгээтэй триптан гэгддэг эмийн ангилалд багтдаг.
Амьдралын хэв маягаа өөрчлөх
Хоолны дэглэм: Тогтмол цагт хооллож, мэдэгдэж буй хүнсний сэдээгчээс зайлсхийх.
Унтах: Өдөр бүр 7-9 цаг унтахыг зорьж, тогтмол унтах хуваарийг баримтлах.
Шингэн нөхөх: Өдрийн турш тохиромжтой хэмжээний ус уух.
Дасгал хөдөлгөөн: Тогтмол, дунд зэргийн дасгал хийх нь мигрень өвчний давтамжийг бууруулахад тусалдаг.
Стресс менежмент: Иог, бясалгал, амьсгалын дасгал гэх мэт аргууд стрессийг удирдахад тусалдаг.
Урьдчилан сэргийлэх арга хэмжээ
Хэрэв та мигреньтэй байнга тулгардаг бол мэргэжлийн эмчээс мигрень хөдлөхөөс сэргийлэх арга хэмжээний талаар зөвлөгөө аваарай. Үүнд жороор олгодог эм эсвэл магни, витамин В2 зэрэг нэмэлтүүд багтаж болно.
Эмнэлгийн тусламжийг хэзээ хайх вэ?
- Хэрэв таны мигрень хүндэрч, жоргүй эм үйлчлэхгүй бол.
- Хэрэв таны толгой гэнэт, маш хүчтэй өвдвөл
- Хэрэв хараа муудах, мэдээ алдах, ярихад хүндрэлтэй байх зэрэг ер бусын шинж тэмдэг илэрвэл.
