Жижиг, дунд бизнес (ЖДБ) эрхлэгч нарын хувьд “Зах зээл ямар өөрчлөлтийг бий болгож байна вэ?” гэдэг асуулт үргэлж чухал байсаар ирсэн. COVID-19 цар тахлын дараах нөхцөл байдал, дижиталчлалын эрчимтэй нөлөө, хэрэглэгчдийн хандлагын өөрчлөлт нь ЖДБ-ийн орчинд шинэ боломжуудыг нээж өгч байна. Дэлхийн банк, OECD болон бусад олон улсын байгууллагуудын тайланд үндэслэн ойрын жилүүдэд ЖДБ-ийн салбарт ямар чиг хандлагууд голлох байр суурь эзэлж байгааг танилцуулъя.
Дижитал шилжилт болон цахим худалдаа
- ЖДБ-үүд үүлэн технологиос эхлээд онлайн дэлгүүр зэрэг олон төрлийн дижитал хэрэгслүүдийг ашиглаж эхэлсэн.
- Shopify, Amazon, Instagram Shop зэрэг платформоор дамжуулан онлайн худалдаа хийх нь эрчимтэй өссөн.
- Бараг зардалгүйгээр онлайнаар үйл ажиллагаа явуулдаг “дижитал” бичил бизнесүүд олширсон.
Зайнаас болон хайбрид загвараар ажиллах
- Ялангуяа үйлчилгээний чиглэлийн ЖДБ-үүд зайнаас ажилладаг ажилтнууд, виртуал баг, фрийланс ажилтнуудтай хамтрах нь хэвийн үзэгдэл болсон.
- Zoom, Slack, Notion болон хиймэл оюунд тулгуурласан менежментийн хэрэгслүүдийг түгээмэл ашиглаж байна.
Хиймэл оюун болон автоматжуулалт
- Контент үүсгэх, чатботоор хэрэглэгчдэд үйлчлэх, дата шинжилгээ, маркетинг зэрэгт хиймэл оюуныг улам их ашиглах болсон.
- Zapier, HubSpot зэрэг хэрэгслээр дамжуулан дахин давтагддаг ажлуудыг (нэхэмжлэх явуулах, CRM, нийгмийн сүлжээнд пост, мэдээлэл оруулах гэх мэт) автоматжуулж байна.
Тогтвортой, ёс зүйтэй үйл ажиллагаа
- Ногоон сертификат, БОНЗ-ын тайлан, нүүрстөрөгчийн ялгарлыг хэмжих, тойрог эдийн засгийн загвар нь моодонд орж эхэллээ.
- Эко сав баглаа боодол, нүүрстөрөгчийн ялгаралгүй тээвэрлэлт, орон нутгаас түүхий эд авч ашиглах нь илүү нийтлэг болсон.
Захиалгат ба давтагддаг орлогын загвар
- ЖДБ-үүд нь нэг удаагийн борлуулалтаас татгалзаж тогтмол захиалга, гишүүнчлэл, бүртгэл, SaaS хэлбэрийн (тодорхой хугацаагаар төлбөр төлж программ, апп ашиглах) төлбөрийн аргыг ашиглах болов.
- Цэцгийн дэлгүүр, гэрийн тэжээвэр амьтдын дэлгүүр, эрүүл мэндийн бүтээгдэхүүн зэрэг уламжлалт салбарын бизнесүүд ч энэ загварыг хэрэглэж байна.
Ниш болон тусгай зориулалтын бизнесүүд
- Тодорхой тооны хэрэглэгчдийн хэрэгцээг хангахад чиглэсэн микро-нишүүд амжилтад хүрч байна (жишээлбэл, тамирчдад зориулсан веган арьс арчилгааны бүтээгдэхүүн).
- Инфлюнсерүүдийг ашигладаг брэнд, хувь хүнд тулгуурласан жижиг бизнес олноор төрж байна.
Бичил санхүүжилт болон шинэ төрлийн хөрөнгө босголт
- Краудфандинг (Kickstarter, Indiegogo) болон peer-to-peer зээл нэмэгдсэн.
- Орлоготой нь уялдсан санхүүжилт, BNPL (одоо аваад дараа төлөх) шийдлүүд хөгжиж байна.
Эрүүл мэнд, эрүүл амьдрал, сэтгэцийн эрүүл мэнд
- Сэтгэцийн эрүүл мэндийн үйлчилгээ, стресс бууруулах коучинг, эрүүл амьдралын бүтээгдэхүүн, үйлчилгээ санал болгодог ЖДБ-ийн тоо нэмэгдэж байна.
- Дижитал болон биечилсэн эрүүл мэндийн үйлчилгээг хослуулсан хайбрид загварыг ЖДҮ-үүд ихээхэн ашиглаж, амжилтад хүрч эхэллээ.
Нийгмийн сүлжээгээр дамждаг болон коммюнити суурьтай борлуулалт
- TikTok, WhatsApp Business, Facebook Groups зэрэг платформоор дамжуулан тухайн бүлэгт шууд борлуулалт хийдэг бизнесүүд олширч байна.
- Хувь хүний брэнд дээр тулгуурласан “creator commerce” загвар хүчтэй хөгжиж байна.
Тэсэж үлдэх чадвар, нутагшуулалт, нийлүүлэлтийн сүлжээг шинэчлэх
- Цар тахлын дараа ЖДБ-үүд ханган нийлүүлэгчдээ олшруулах, орон нутгаас бараа бүтээгдэхүүн авах, эрсдэлд тэсвэртэй нийлүүлэлтийн сүлжээг бий болгоход анхаарч байна.
- “Орон нутгаас худалдан авъя” гэсэн уриа ЖДБ-ийн экосистемд давамгай байр суурийг эзэлж эхэлж байна.
Дүгнэвэл, ЖДБ эрхлэгчид нь дижитал шилжилт, хиймэл оюун, тогтвортой хэрэглээ, сэтгэцийн эрүүл мэнд зэрэг чиглэлд анхаарч, бизнесийн шинэлэг загвар, борлуулалтын суваг, орлогын бүтцээ зоригтой шинэчлэх нь ирээдүйн тогтвортой амжилт, хөгжилд хөтлөх юм.
