Өнөөгийн Монголын санхүүгийн орчинд хүмүүс ихэвчлэн орлого орж ирсэн даруйд хэрэглээнд зарцуулдаг зуршил давамгайлсан. Ялангуяа залуу шинэ гэр бүлүүд өндөр дүнтэй зүйлсийг хуримтлалгүйгээр шууд авах хандлагатай байдаг. Энэ нь санхүүгийн эрсдэлийг нэмэгдүүлж, ирээдүйн боломжийг хаадаг. Хуримтлал зөвхөн “мөнгө бий болгох” арга биш харин амьдралын тогтвортой зан үйлийн үр дүн, цасан бөмбөгийн эффект юм.
Цасан бөмбөгийн эффект гэдэг нь жижиг, тогтмол хуримтлалууд эцэст нь том хэмжээний хөрөнгө болж өсдөгийг илэрхийлнэ. Бид одоо байгаа орлогоосоо бага боловч тогтмол хадгаламж үүсгэж, энэ зуршлыг жилийн турш баримталбал цагийн явцад өндөр дүн үүсэж, санхүүгийн эрсдэлээс хамгаална.
Цалин өссөн ч хэрэглээгээ өсгөхгүйгээр илүү мөнгийг хөрөнгө оруулалт руу чиглүүлж эхэл
- Тогтмол хадгаламж үүсгэх: орлогын нэг хэсгийг сар бүр урьдчилан хадгаламж болгох.
- Хэрэглээг хязгаарлах: статусын зүйлс рүү яаран орохгүй байх, хэрэглээг нэмээгүй байх.
- Зээлээр тансаг хэрэгсэл авчихгүй байх: өндөр өртөгтэй тансаг хэрэглээг зээлээр шийдэх нь урт хугацаанд дарамт болдог.
Хүн бүр өөрийн ажил, цаг зав, мэдлэгийн төвшнөөс хамаарч хөрөнгө оруулалтын стратегиа сонгох ёстой. Бид ялангуяа дөнгөж ажилд ороод зав багатай хүмүүст зориулсан “эрсдэл багатай, тогтмол өгөөж” бүхий хэрэгслүүдийг онцолдог. Жишээлбэл, хадгаламж, компаниас гаргасан бонд, итгэлцлийн бүтээгдэхүүн зэрэг нь орлогын тогтмол хэсгийг бий болгоход тохиромжтой.
Гол зарчим: хэрэв та цаг зав багатай, ажил ихтэй бол их ашиг өгөх боловч өндөр эрсдэлтэй крипто, хувьцааны актив руу шууд орох нь тохиромжгүй. Харин хадгаламж, бонд, баталгаат өгөөжтэй хөрөнгө оруулалтын хэрэгслээр эхлээд тогтвортой суурь бий болгох хэрэгтэй.
Бонд, итгэлцэл, хадгаламж — ялгаа юу вэ?
- Хадгаламж: банкинд байршуулдаг, харьцангуй бага эрсдэлтэй, өгөөж нь банкны хуваарилахаас хамаарна.
- Бонд / үнэт цаас: тодорхой хугацаатай, ихэвчлэн өндөр өгөөжтэй, зах зээлийн нөхцөлөөс хамааран эрсдэл харьцангуй их эсвэл бага байж болно.
- Итгэлцлийн бүтээгдэхүүн (trust-like): хөрөнгийг баг тус бүрээр удирдаж, зээл, хөрөнгө оруулалтад эргэн ашиглах замаар тодорхой өгөөжийг хангадаг. Үүнд олон шалгуур, аудит, андрайтер оролцдог тул итгэлцлийн бүтээгдэхүүн ихэнхдээ зохион байгуулалт сайтай байдаг.
Уншигч та дээрх санхүүгийн эрсдэлээс сэргээлэх дадал болон хэрэгслүүдийн талаар илүү мэдэхийг хүсвэл Нэткапитал санхүүгийн групп-ийн гүйцэтгэх захирал Б.Хуншагайн оролцсон Business.mn подкастын 330-р дугаарыг үзнэ үү.
