ISO стандарт гэдэг нь олон улсын чанарын удирдлагын тогтолцоог нэг мөр болгох зорилготой дүрэм, зааврын цогц систем юм. ISO (International Organization for Standardization) нь 1947 онд байгуулагдсан бөгөөд өнөөдөр дэлхий даяар 160 гаруй орны байгууллагууд нэгдэн хамтран ажиллаж байна. ISO-ийн стандартууд бүтээгдэхүүн, үйлчилгээ, менежмент, үйлдвэрлэлийн процесс зэрэг бүхий л салбарт чанар, аюулгүй байдал, найдвартай байдлыг хангах зорилготой.
Жишээлбэл, ISO 9001 нь чанарын удирдлагын системийн стандарт бол ISO 14001 нь байгаль орчны менежментийн стандарт юм. Эдгээрийг хэрэгжүүлснээр байгууллага үйл ажиллагаагаа илүү тогтвортой, системтэй болгож, хэрэглэгчийн итгэлийг нэмэгдүүлдэг.
Гэхдээ ISO стандарт Монголд төдийгүй олон улсад бүрэн хэрэгжиж чаддаггүй, эсвэл хэрэгжүүлэх явцдаа зогсдог гол шалтгаанууд бий. Нэгдүгээрт, байгууллагын удирдлагын түвшинд “стандарт” гэдгийг зөвхөн сертификат авах хэрэгсэл гэж ойлгодог буруу хандлага байдаг. Үнэндээ ISO бол нэг удаагийн шалгалт биш, өдөр бүрийн үйл ажиллагаанд тогтмол хэрэгжих ёстой соёл юм. Хоёрдугаарт, хүний нөөцийн бэлтгэл дутмаг байдаг. ISO системийг баримтжуулах, хянах, хэрэгжүүлэх үүрэгтэй ажилтнуудын мэдлэг, хандлага сул байснаар стандарт “цаасан дээрх дүрэм” болон хувирдаг. Үүнтэй уялдаад сургалт, дотоод хяналт, тасралтгүй сайжруулалт хийх соёл төлөвшөөгүйгээс стандартын чанарыг тогтвортой барих зорилго алдагддаг. Харин гуравдугаарт, ISO нэвтрүүлэхэд зөвхөн баримт бичиг бус, технологийн шинэчлэл, тоног төхөөрөмжийн сайжруулалт, дотоод аудит зэрэг бодит зардлууд шаардлагатай. Үүнийг “зардал” гэж харж, “ашиг” гэж ойлгодоггүй байгууллагууд стандартын ажлыг дутуу орхих нь түгээмэл.
Эцэст нь хэлэхэд, ISO бол байгууллагын дүр эсгэх хэрэгсэл биш, харин амьд систем. Түүнийг хэрэгжүүлнэ гэдэг нь компанийн соёлыг сайжруулах, ажилтнуудын хандлагыг өөрчлөх, хэрэглэгчийн итгэлийг урт хугацаанд хадгалах гэсэн стратегийн шийдвэр юм. Уншигч та ISO стандартыг амжилттай хэрэгжихэд юу чухал бөгөөд бизнесүүдийн гаргадаг гол алдаануудын тухай Business.mn подкастын 338-р дугаараас үзнэ үү.
