Бизнес төлөвлөгөө бол хийх гэж буй төслийнхөө суурийг зөв тавих, гаргах шийдвэрийнхээ өгөөжийг бүх талаас үнэлэх, тухайн төсөлд хөрөнгө оруулах эсэх асуултад хариулт авах боломжийг олгодог тактик болоод стратегийн өндөр ач холбогдолтой баримт юм.
Бизнес төлөвлөгөө нь дараах шинж чанарыг заавал агуулж байх ёстой. Жишээ нь:
-Үйлчлэгчдээ олох арга, зах зээл дэх орон зайн судалгаа, түүний өрнөл,
-Бүтээгдэхүүнийг хийхэд гарах зардал, түүнийг зах зээлд гаргах хөрөнгө, ажил цалин хөлсийн төлөвлөлт,
-Үйлдвэрлэлийн ирээдүйн орлогын урьдчилан үнэлгээ, ирэх орлогын ашигтай байдал.
Бизнес төлөвлөгөөний үндсэн үүрэг нь:
-Тодорхой хугацааны үйл ажиллагааг үнэлэх боломж олгох лавлагаа
-Ирээдүйд барин урагшлах бизнес концепцийн гарын авлага
-Шинэ хөрөнгө оруулалтыг татахад туслах чиглэл
-Үйлдвэрлэлийн стратегийн боломжийг илтгэх луужин байх учиртай.
Төлөвлөгөөг боловсруулах үйл явцын хамгийн чухал үе шатны нэг бол компанийн дотоод үйл ажиллагааны төлөвлөө, мөн гаднаас орж ирэх хөрөнгө оруулалтын төлвийг тодорхойлох явдал.
Бизнес төлөвлөгөө нь бүтцийн хувьд:
-
-
-
- Бизнес төлөвлөгөөний резюме
- Төслийн зорилго болоод үүрэг даалгавар
- Компанийн танилцуулга
- Зах зээлийн судалгаа, түүний хөгжлийн чиг хандлага
- Зорилтод зах зээл
- Өрсөлдөөн
- Стратегийн байр суурь, зах зээлийн үнэлгээ
- Маркетингийн төлөвлөлт, борлуулалтын стратеги
- Өдөр тутмын үйл ажиллагаа
- Технологийн төлөвлөгөө
- Зохион байгуулалтын бүтэц
- Ажилтнуудын үүрэг хариуцлагын хувирлалт
- Санхүүгийн төлөвлөгөө
- Нийгэм, байгаль орчны хариуцлага
- Бизнесээс гарах нөхцөл
-
-
Бизнес төлөвлөгөөг зөв боловсруулахын тулд:
Интернетэд санал болгодог аль ч төрлийн бизнес төлөвлөгөө нь түүнд байх ёстой агуулгын ердөө цуглуулга л байдаг гэдгийг санаарай. Тухайн бизнес бүр өөрийн онцлогтой байдаг тул та өөрийн бизнесээ ямар нэгэн стандарт төлөвлөгөөнд даатгаж болохгүй. Ингэхдээ нэг үндсэн зарчмыг байнга санах учиртай. Ямар ч бизнес төлөвлөгөө товч бөгөөд тодорхой байх ёстой.
Гэвч бизнесмэнүүдийн гаргадаг түгээмэл алдаа бий. Гоё ганган бизнес төлөвлөгөө хийсэн байхад ямар ч хөрөнгө оруулагчийн амыг ангайлгаж, чихийх дэлдийлгэнэ хэмээн хэт сайхнаар төсөөлснөөсөө болж сэтгэл зүйн хувьд өөрсдөө маш том шаталтад ордог. Бодит байдлыг үндэслэлтэйгээр үнэнээр төлөвлөх нь амжилтын үндэс гэдгийг санаж байх нь илүүдэхгүй.
Бизнес төлөвлөгөө боловсруулахдаа гаргадаг 10 түгээмэл алдаа нь:
-
- Хоосон орон зай. Бизнес эрхлэгчид төлөвлөгөөгөө сүржин даржин болгохдоо ихэнх тохиолдолд хэн нь үл мэдэгдэх удирдагч, зөвлөгч, зохицуулагчийг дурддаг. Гэтэл бодит байдал дээр тийм хүн байдаггүй нь хожим үүсэх үүрэг хариуцлагын сул орон зайг бий болгодог.
- Гэрийн ажил. Дээр дурдсан “Товч бөгөөд тодорхой” хэмээх дүрмийг бариагүйгээс болж тухайн бизнес хэрэглэгчийн төлөвлөгөө уншихад уйтгартай, хамгийн гол нь нуршуу урт болдог. Ийм зүйл харсан найз тань тантай хамтрах уу, үлгэр мэт урт төлөвлөгөөнд хөрөнгө оруулагч итгэх үү?
- Зохиомол намтар. Компанийн удирдах түвшний гишүүдийн намтар бодит байх ёстой. Зохиомол баримт нэмэр бус нэрмээс болдог.
- Хэн, хэзээ. Маркетингийн төлөвлөгөө нь зөвхөн бодит санал дээр тулгуурлагдан боловсруулагдсан байх ёстой.
- Жил жилээр. Дөнгөж эхэлж буй төслийн санхүүгийн эхний жилийн төлөвлөгөөг бүтэн жилээр нь багцалж төлөвлөдөггүй. Харин сар, сараар нь нарийн тооцоолж гарах учиртай. Ингэж баймааж дөнгөж эхлэн буй бизнесээ эрсдлээс зайлхийлгэж чадна. Сараар гарсан төлөвлөөндөө тулгуурлан гүйцэтгэлийн үр дүнг улирлаар гаргаж байх хэрэгтэй. Ийм замаар алдсан алдаагаа засч чиглүүлэх юм. Бүтэн жилээр нь алдаж байхаар ядаж улирлаар нь алд л даа.
- Монопол. Өрсөлдөөн үгүй, өрсөлдөгч байхгүй гэсэн тодорхойлолтоос татгалзах хэрэгтэй. Өнөө цагт өрсөлдөөнгүй зах зээл гэж үгүй шүү. Өрсөлдөгч байхгүй гэсэн тайван сэтгэлээр бизнесээ эхлүүлж үхэр тэргээр урагшлах нь дээр үү, битүү тэмцэл гэсэн сэтгэл зүйтэйгээр тулаанд орж морин тэрэгний хурдаар давхисан нь дээр үү гэдгийг бодоорой.
- Ашиг хэмээх мөрөөдөл. Эхлүүтээ л ашиг олно гэж мөрөөдөх ч хэрэггүй. Ашиг бол алсдаа ирж болох боломж. Ирж болох гэж байгаа шүү. Байж болох зүйлийг бодит боломж болгох хамгийн зөв гарц нь компаниа өрсөлдөх чадвартай болгох.
- Бүрэн судалгаа. Зорилтод зах зээлийг бүх талаар судалсан дүнг заавал тусга. Судлаагүй орхисон тэр л зүйл хожмоо танд чөдөр боломж мэднэ. Гарааны түрүүнд судалж олсон мэдлэг, мэдээлэл хэцүү цагт хамгийн том тусыг хүргэдэг.
- Амлалт. Орж ирж болзошгүй, ирэх нь тодорхойгүй санхүүжилтийн талаар дурдаж болохгүй. Санхүүжилт байгаа эсвэл байхгүй.
- Хаа нэгтээ. Таны төлөвлөгөө бодит тоонд дээр үндэслэсэн байх ёстой. Байнгын, түр зуурын, шууд, шууд бус зардлыг урьдчилан тооцсон байх нь таны үүрэг.
Эцэст нь нэг л зүйлийг онцолъё. Бизнес төлөвлөгөө бол их замын дөнгөж эхлэл нь. Бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэл, үзүүлэх үйлчилгээний төлөвлөлтийг их далайд гарч буй усан онгоцтой зүйрлэж бодоорой. Далайн ааш хувирамтгай учир штурман усан онгоцныхоо чиглэлийг цаг үргэлж хянаж, мөн өөрчилж байдаг.