Оюу толгойн гүний уурхайтай холбогдох онцлох тоонууд

Өнөөдөр Оюу толгойн гүний уурхайн үйл ажиллагааг нээж, үйлдвэрлэлийн эхний шат буюу анхны тэсэлгээг хийсэн нь цаашид олон талын ач холбогдолтойг эх сурвалжууд тэмдэглэж байв. Тухайлбал, гүний уурхай бүрэн ашиглалтад орсноор Оюу толгой үйлдвэрлэлийн оргил үедээ жилд хагас сая орчим тонн зэс үйлдвэрлэх бөгөөд үр дүнд нь Монгол Улс олон улсын зах зээлд зэсийн томоохон тоглогчдын нэгд тооцогдож эхлэх юм. Мөн гүний уурхайг бүрэн ашиглалтад оруулахад шаардагдах нэмэлт хөрөнгө оруулалтыг Рио Тинто, Туркойс Хилл Ресурсес компаниуд хариуцахаар болсон нь дотоодын худалдан авалт болон ажлын байрыг нэмэгдүүлнэ хэмээн үзэж буй.  

Ийнхүү Засгийн газрын ажлын хэсэг болон УИХ -ын түр хороо удаан хугацаанд хөрөнгө оруулагч талтай зөвшилцсөний эцэст гацаанд орж, хуримтлагдаад байсан олон асуудлыг шийдэж чадсаны хүчинд 26 сар хүлээгдсэн Оюу толгойн гүний уурхайн үйлдвэрлэлийн анхны тэсэлгээ хийх командыг  Монгол Улсын Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ, Рио Тинто группийн гүйцэтгэх захирал Якоб Стаусхольм нар өглөө. 

Энэхүү үйл ажиллагааг нээж хэлсэн үгэндээ Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ “Монгол Улс Оюу толгойн ордыг гуравдагч хөрш орны хөрөнгө оруулалтаар эхлүүлж, эдийн засгийн эргэлтэд оруулах шийдвэр гаргасан нь манай улсын эдийн засгийн тусгаар тогтнол, бие даасан байдалд чухал алхам” хэмээн онцолсон бол Рио Тинто группийн гүйцэтгэх захирал Якоб Стаусхольм “Өнөөдрийн арга хэмжээ бол Монгол Улс олон улсын хөрөнгө оруулагчдыг өөртөө татаж, тэдэнтэй мөр зэрэгцэн ажиллаж, хамтын үнэ цэн бий болгож, амжилттай ажиллаж чаддаг орон гэдгийг дэлхий дахинд харуулсан үйл явдал боллоо” хэмээн тэмдэглэсэн юм. Мөн Оюу толгой ордоос Монгол Улсын эрх ашгийг нэмэгдүүлэх хэлэлцээр цаашид байгаль орчны нөхөн сэргээлтийг эрчимжүүлэх, өмнийн говийг усжуулах, зэс боловсруулах үйлдвэр байгуулах зэрэг олон чиглэлээр баяжин амжилттай үргэлжилнэ гэж итгэж буйгаа Ерөнхий сайд илэрхийлж байв. 

Монгол Улсын Засгийн газар, Оюутолгой төслийн гадаадын хөрөнгө оруулагчтай хийсэн хэлэлцээг үндэслэж, Оюутолгойн ордоос манай улсын хүртэх үр ашгийг нэмэгдүүлэх арга хэмжээний тухай УИХ -аас баталсан 103 -р (2021.12.30) тогтоолд тусгасан заалтууд эхнээсээ хэрэгжиж эхэлж буй нь энэ юм.  

• Оюутолгойн ордын нийт нөөцийн 80 гаруй хувь нь газрын гүнд буюу гүний уурхайн хэсэгт оршдог.  
• Гүний уурхайн үйлдвэрлэлийн анхны тэсэлгээг хийх ёслолын үеэр Оюутолгой төслийн Монгол Улсын Засгийн газрын эзэмшлийн 34 хувьд ногдох 2.3 тэрбум ам.долларын өрийг 100 хувь тэглэсэн тухай батламжийг Туркойс Хилл Ресурсес компаниас “Эрдэнэс Оюутолгой” ХХК -ийн удирдлагад гардуулан өгсөн юм. 
• Рио Тинто болон Туркойс Хилл Ресурсес компани гүний уурхайн тогтвортой олборлолт эхлэх хугацаа буюу 2023 оны эхний хагас хүртэлх нэмэлт санхүүжилтийг бүрэн хариуцахаар болов. Нэмэлт зардал 1.4 тэрбум ам.доллар байна гэж талууд үзэж буй. 
• Гүний уурхай бүрэн ашиглалтад орсноор Монгол Улс дэлхийд 5 -д эрэмбэлэгдэх өндөр технологийн гүний уурхайтай болж, манай улсын эдийн засаг болон улсын төсөвт төвлөрүүлэх үр өгөөж багадаа 3 дахин нэмэгдэнэ. 
• Оюутолгой ХХК 5 тэрбум орчим ам.долларын борлуулалт хийж, Монгол Улсад төлөх ашигт малтмалын нөөц ашигласны төлбөр 3 дахин нэмэгдэж, жилийн 700 тэрбум төгрөгт хүрнэ хэмээн урьдчилан тооцоолж байна. 
• Хэлэлцээрийн хүрээнд Оюу толгой төслийн бүтээн байгуулалтыг Монгол Улсын нэгдсэн сүлжээнээс эрчим хүчээр хангах шийдвэр гарснаар Тавантолгой ДЦС баригдах боломж бүрдэж, жил бүр эрчим хүч гадаадаас худалдан авч буй 120 гаруй сая ам.доллар Монгол Улсад үлдэх юм. 
• Оюу толгой үйлдвэрлэлийн оргил үедээ жилд хагас сая орчим тонн зэс үйлдвэрлэнэ. 
• Өдгөө тус компани Монголын 600 гаруй ханган нийлүүлэгчийн дэмжлэгтэйгээр ажиллаж буй бөгөөд нийт ажилтны 96 хувийг монголчууд бүрдүүлж байна (2020 оны байдлаар нийт 12 мянган ажилтантай байсан).