Байгууллагын соёл нь харагдаад байдаггүй ч мэдрэгддэг, баригддаггүй ч тэнд ажиллахад илүү бүтээмжтэй илүү удаан ажиллахад шууд нөлөөлдөг хүчин зүйлийн нэг юм.
***
Ажилтнууд тань ажлаасаа гараад байгаа бол өөрийн байгууллагын соёлоо нэг эргээд хараарай. Танай байгууллагын соёл хэмээх зүйл чинь магад хүмүүсийг явуулаад, хэн нэгний ажлын бүтээмжийг бууруулаад байж магадгүй.
Байгууллагын соёл гэдэг нь маш өргөн хүрээний ойлголт юм. Энэхүү ойлголт нь бүх төрлийн байгууллагад хамааралтай, ажилтнуудын тоо, ямар салбарт үйл ажиллагаа явуулж байгаа эсэхээс үл хамааран ажлын бүтээмжид шууд нөлөөлдөг хүчин зүйлийн нэг юм.
Байгууллагын соёлыг маш олон янзаар тодорхойлсон байдаг. Тэр дундаас байгууллагын соёлын талаар урт хугацааны судалгаа хийсэн Эдгар Шейн хэмээх эрдэмтэн “Байгууллагын соёл гэдэг нь шууд мэдрэгддэг зүйл биш, харин тухайн байгууллагын дотор нь орж мэдрэгддэг тэр зүйлийг хэлнэ” гэжээ. Байгууллагын соёлыг 3 түвшинд ангилан авч үздэг.
Ил харагдах соёл
Энэ нь танай байгууллагын соёлын талаарх ойлголтыг бусдад шууд өгөх боломжтой хэлбэр юм. Энэхүү соёлд дараах зүйлс орж болно.Үүнд:
- Оффисын зохион байгуулалт,
- Албан харилцаа явуулж байгаа байдал,
- Ажилтнуудын хувцаслалт,
- Гаднын зочдыг угтан авч байгаа байдал гэх мэт тухайн байгууллагын дотор нь орохгүйгээр гаднаас нь харж дүгнэх боломжтой зүйлс орно. Ил харагдах соёлд сүүлийн үеийн залуучууд их ач холбогдол өгч байна. Энэхүү соёл нь хүмүүсийг татаж, гаднын зочдод асар их мэдээлэл өгч байдаг. Өөрөөр хэлбэл, энэ бол “Царайгаар нь угтаж, ухаанаар үддэг” тухай юм. Байгууллагын цаад менежмент нь сайн ч ил харагдах соёлоороо анхны сэтгэгдлийг таагүй үлдээсэн бол түүнийг засахад тун бэрх.
Тунхаглалын чанартай соёл
Энэхүү соёл нь байгууллагын үйл ажиллагааг зохицуулсан дүрэм журмаар хэлбэржинэ. Тэрхүү соёлыг мэдэхийн тулд тухайн байгууллагын үйл ажиллагаа, процессыг зохицуулж байгаа дүрэм журам заавартай танилцах замаар энэ соёлыг мэдэх боломжтой.
Ажилтнууд тогтвортой ажиллахгүй ажлаас гараад байх юм гэсэн яриаг их байдаг. Энэ нь нэг талдаа ажилтны асуудал боловч нөгөө талд нь энэ шийдвэрийг гаргахад байгууллагын нөлөөлөл маш их. Бүх зүйл нь тодорхой биш, ямар дүрэм журмаар ажиллах, хэзээ цалин нэмэх, хэзээ албан тушаал дэвших, хэрхэн өөрийгөө хөгжүүлэх, ямар үзүүлэлтээр ажлын гүйцэтгэлийг нь хэмжих гэх мэт нь ойлгомжгүй байгууллагад тогтвортой, бүтээмжтэй ажиллах боломжгүй. Тиймээс байгууллагын үйл ажиллагааг сэтгэл хөдлөлөөр биш тогтсон дүрэм журмын дагуу зохион байгуулах нь урт хугацаанд залуучуудыг тогтвортой, илүү бүтээмжтэй ажиллуулах чухал хүчин. Үүний тулд бүх зүйлээ цаасан дээр буулгаж хэлбэржүүл, түүнийгээ мөрд, түүнийгээ хэрэгжүүл, тэр бол байгууллагын хэлбэржсэн соёл юм.
Далд орших соёл
Байгууллагын үйл ажиллагаагаа, ажилтнуудын ажлын бүтээмж, цаашид тухайн байгууллагад тогтвортой ажиллах эсэхэд ил харагдах болон тунхаглалын чанартай соёлоос илүү байгууллагын далд орших соёл маш ихээр нөлөөлдөг гэдгийг олон эрдэмтэд, судлаачид тогтоосон байдаг.
Далд орших соёлыг мэдрэх, түүнийг судалж тогтоох нь байгууллагын удирдлагын чухал чиг үүргийн нэг юм. Энэ соёл нь хэн нэгэнд шууд харагдаж мэдрэгдэхгүй, харин түүнийг тодорхой аргачлалаар судлах эсвэл тухайн байгууллагын дотор нь орж мэдрэх боломжтой.
Энэхүү соёлд байгууллага дахь тодорхой нэг харилцаа нь тусгайлсан дүрэм журмаар шийдээгүй ч түүнийг нийтээрээ болон байгууллага дахь нэг хэсэг нь даган мөрдөж, шинэ ажилтнууд уламжлан авч цааш дамжуулан, түгээж байдаг бүх албан бус хэм хэмжээ орно. Жишээ нь:
- Шинэ ажилтнуудаа угтан авах,
- Шинэ ажилтанд ажлыг хүлээлгэн өгөх,
- Алдаа, асуудлыг шийдэж буй байдал,
- Ажилтнууд удирдлагатайгаа харилцах байдал,
- Удаан ажилласан ажилтнуудын харилцаа,
- Удирдах ажилтнуудын ажилтантайгаа үүсгэсэн харилцаа,
- Ажилтнууд өөрийн таатай болон таагүй сэтгэл хөдлөлөө илэрхийлэх,
- Хурлын зохион байгуулалт,
- Ажилтнуудад чиглэсэн үйл ажиллагааг зохион байгуула,
- Ажилтныг ажлын байр, албан тушаалаас чөлөөлөх гэх мэт тухайн байгууллагын дүрэм журмаар зохицуулагдаагүй бүх зүйлийг энэхүү соёл гэж ойлгож болно.
Хөгжөөгүй, хөгжиж буй байгууллага дээр далд орших соёл зонхилж байдаг бол байгууллага хөгжихийн хэрээр нөлөө нь багасаж тунхаглалын чанартай соёлын нөлөө ихэсдэг.
Далд орших соёл нь сөрөг хэлбэрээр оршиж байгаа бол түүнийг илрүүлэн засаж авахгүй бол хүмүүс тэр компаниас явахад хүргэж, ажлын бүтээмж буурна. Тиймээс байгууллагын соёлын судалгааг жил бүр хийж тэр судалгаагаар байгууллагын далд орших соёлыг тогтоож, сөрөг хэлбэрээр далд орших соёлыг үгүй хийж түүнийг засах нь маш чухал юм.
Байгууллагын соёл нь харагдаад байдаггүй ч мэдрэгддэг, баригддаггүй ч тэнд ажиллахад илүү бүтээмжтэй илүү удаан ажиллахад шууд нөлөөлдөг хүчин зүйлийн нэг юм.
Жижиг байгууллагыг хүн удирддаг бол байгууллага өргөжиж хөгжихийн хэрээр соёл нь удирддаг хэмээдэг.
Байгууллагын соёлын талаар илүү дэлгэрэнгүй зөвлөгөө авахыг хүсвэл бидэнтэй холбогдоорой.
Утас: 976-88085704, 95959514
Имэйл: info@hrconsulting.mn
Вэб: www.hrconsulting.mn; www.hrmanager.mn