Өндөр бүтээмжтэй баг, хамт олныг бий болгох нь удирдагч хүн бүрийн өмнө тулгардаг сорилт төдийгүй бизнесийн хүрээнд ч ихээхэн яригддаг сэдэв билээ. Тийм ч учраас энэ талаар зөвлөсөн мэдээлэл, сургалт, судалгаатай бид хааяагүй таардаг. Манлайлагч хүнд олны өмнө илтгэх чадвараас гадна бусдыг сонсох чадвар ч чухал гэдгийг нэн шинэ үеийн туршлагууд бидэнд харуулах болов.
Удирдах түвшний хүмүүсийн хувьд ажилтнуудтайгаа санал бодлоо солилцох цагийг тогтмол гаргах нь үл ойлголцол үүсэх, эрч хүчээ дэмий үрэхээс сэргийлдэг. Цаашлаад улирал тутам байгууллагынхаа үйл ажиллагааны онцлогт тохирсон көүчинг (coaching)-ийн цаг гаргах нь ажилтнуудын сэтгэл зүйд эергээр нөлөөлж, бүтээмжийг өсгөдөг талаар сэтгэл судлаачид зөвлөлөө.
Сонсох чадвараа сайжруулахын тулд цүнх, ширээ, компьютерын дэлгэцэн дээрхээ эмхэлж, цэгцлэхээс бүх зүйл эхэлнэ.
Гэтэл Монголд энэ талаар анхаарал хандуулах нь бага бөгөөд сайжруулах шаардлагатай зүйлс цөөнгүй байгааг мэргэжилтнүүд онцолсон юм. Тэгвэл ажилтнууд юу хүлээдэг вэ? Хамт олны уур амьсгал, цалин хангамж, ажиллах орчин, ирээдүйн карьерынхаа талаар тэд удирдлагатайгаа чөлөөтэй ярилцахыг хүсдэг ч манай улсын дийлэнх байгууллага “Цалин өгсөн бол хангалттай. Бусад асуудлыг ажилтан өөрөө зохицуулах ёстой” гэх хандлагатай байдгийг “Сэтгэл судлалын үндэсний төв”-ийнхөн хэлж байна. Эдгээр асуудлыг бүхэлд нь шийдэхгүй ч гэлээ санал бодлоо хуваалцдаг байх нь ажилтнуудын эрүүл мэнд, ажиллах сэдэл, бүтээмжид эергээр нөлөөлдөг.
Харин эсрэгээрээ ажилтнаа үл ойшоож, ярилцахгүй байх нь тухайн ажилтныг ихээхэн стресстэхэд хүргэж, ажлын бүтээмж, сэдлийг бууруулдгаас гадна ажлаас гарах шалтгаан ч болдог аж. Тиймээс удирдах түвшинд ажиллаж буй хүн бүр анхааралтай сонсох чадварыг эзэмших нь тун чухал. Хэн нэгнийг анхааралтай сонсох нь идэвхтэй харилцааны нэг хэлбэр гэдгийг “Harvard Business Review” сэтгүүл онцолсон нь бий.
Ямар ч үед яриагаа үргэлж найрсаг байдлаар төгсгөөрэй.
Гэхдээ сайн сонсогч болоход тодорхой хэмжээний хичээл зүтгэл шаардлагатай. Тухайлбал, сонсох чадвараа сайжруулахын тулд цүнх, ширээ, компьютерын дэлгэцэн дээрхээ эмхэлж, цэгцлэхээс бүх зүйл эхэлнэ. “Компьютерын дэлгэцэн дээрх нь эмх замбараагүй байдаг хүн хэзээ ч ажилтнаа сонсдоггүй нь олон талын судалгаанаас харагддаг байна. Эмх, цэгцгүй байдал нь тухайн хүний сэтгэл зүйг мөн илтгэж байдаг. Өөрөөр хэлбэл, толгойд элдэв зүйл эргэлдэж байна гэдэг бусдыг сонсох орон зай ч байхгүй гэсэн үг. Нөгөө талаар, амьдралын эмх цэгцтэй байдал эргээд ажилтнаа сонсох орон зай болж байдаг” хэмээн Сэтгэл судлалын үндэсний төвийн гүйцэтгэх захирал, сэтгэл судлаач Б.Ууганцэцэг өгүүлсэн юм. Цаашлаад энэ бүхэн шийдвэр гаргахад ч нөлөөлдөг аж.
Хэрэв харилцан ярианы үеэр та анхаарлаа үе, үе өөр зүйлд хандуулж байвал харилцагч талд өөрийг нь үл хүндэтгэж буй мэт сэтгэгдэл төрдөг. Энэ нь зөвхөн ярилцаж буй хүнд таагүй сэтгэгдэл төрүүлээд зогсохгүй та харилцан яриаг бүрэн ойлгохгүй байх, цаашлаад бусад үл ойлголцлыг үүсгэх сөрөг талтай. Энэ талаар зохиолч, шинжлэх ухааны сэтгүүлч Даниэль Голман аливаа харилцаанд сонсох чадвараас гадна биеийн хэлэмж, нүүрний хувирал ч тун чухал хэмээн “Emotional Intelligence” номдоо бичсэн байдаг. Энэ бүхнийг үл харгалзан харилцан яриа ямар ч байдлаар өрнөсөн бай та яриагаа үргэлж найрсгаар төгсгөөрэй.
